Giới thiệu ngôn ngữ lập trình Ruby
Ruby là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, thông dịch được sử dụng để tạo ra rất nhiều loại ứng dụng, ví dụ Ruby on Rails là một framework ứng dụng web bằng Ruby. Ruby được tạo ra vào năm 1995 bởi một nhà khoa học máy tính người Nhật Bản và vẫn tiếp tục phát triển. Ruby cung cấp nhiều mẫu hình lập trình, bao gồm lập trình hàm, hướng đối tượng, mệnh lệnh, phản xạ. Nó sử dụng hệ thống kiểu biến động và tự động quản lý bộ nhớ tự động.
Trong Ruby mọi thứ đều là đối tượng (object) kể cả các số đơn giản.
Cài đặt Ruby
Cài đặt Ruby trên Windows
Tải bộ cài đặt RubyInstaller phù hợp với phiên bản Windows rồi tiến hành chạy file tải về.
Cài đặt Ruby trên macOS / Linux
Đối với macOS sử dụng RMV, tham khảo rvm.io/rvm/install, chạy các lệnh sau để cài:
brew install gnupg gpg --keyserver hkp://pool.sks-keyservers.net --recv-keys 409B6B1796C275462A1703113804BB82D39DC0E3 7D2BAF1CF37B13E2069D6956105BD0E739499BDB curl -sSL https://get.rvm.io | bash -s stable --ruby source ~/.rvm/scripts/rvm
Sau khi cài đặt thực hiện lệnh sau để kiểm tra phiên bản của Ruby
ruby -v
Sử dụng IRB
Khi cài đặt Ruby như trên thì có sẵn IBR (Read-Eval-Print Loop) là công cụ để tương tác trực tiếp đến Ruby, gõ và chạy code ruby trực tiếp.
Để bắt đầu chạy gõ lệnh:
irb
Sau lệnh này xuất hiện dấu nhắc lệnh để gõ mã ruby và chạy trực tiếp, để thoát gõ lệnh exit.
Ví dụ hình dưới sau khi chạy irb gõ 2 + 2 rồi nhấn Enter, kết quả phép cộng xuất hiện (đã chạy mã Ruby). Muốn thoát gõ exit
Sử dụng Visual Studio Code (VSC) viết code Ruby
Tải về và cài đặt VSC phiên bản phù hợp với máy (Windows, macOS, Linux): VSC
Sau đó chạy VSC, vào phần Extension cài đặt thêm vào các Extension gồm: Ruby, Ruby Solargraph và Code Runner
Lưu ý: Mở phần thiết lập của VSC (Command + , với macOS,
File > Setting trên Windows) và đánh dấu vào: Code-runner: Run in terminal,
để có thể bấm vào nút chạy code ở góc phải cửa sổ
Chương trình Ruby đầu tiên
Dùng VSC mở một thư mục lưu code, trong đó tạo ra file có phần mở rộng .rb, file
này đặt tên là 01.helloworld.rb biên tập nội dung file như sau:
=begin
Đây là đoạn code Ruby đầu tiên
Đoạn comment này viết trên nhiều dòng
=end
puts "Hello world!"
# Có thể dùng lệnh print "chuỗi" để in ra chuỗi
# không có xuống dòng sau khi in ra
Bạn có thể chạy file này bằng cách gõ lệnh
ruby 01.helloworld.rb
Hoặc bấm vào biểu tượng chạy code để thấy kết quả ngay ở cửa sổ VSC
Kết quả in ra màn hình chuỗi "hello world"
Đọc lại đoạn mã trên, bạn thấy trong file có chứa các thành phần
Ghi chú viết trên nhiều dòng
Những dòng commnent, ghi chú viết giữa ký hiệu =begin
và =end được bỏ qua khi chạy code, đây là loại comment trên nhiều dòng
=begin
... các dòng ghi chú
=end
Ghi chú viết trên một dòng
Các chữ viết sau khi hiệu # được bỏ qua, đây là loại ghi chú viết
trên một dòng của Ruby
# đây là ghi chú
Lệnh puts
Để in ra một chuỗi hay một đối tượng thì sử dụng lệnh puts,
theo sau là tham số chuỗi hoặc đối tượng. Một chuỗi ký tự có thể viết trong ký hiệu
"...", tham số bạn có thể viết sau lệnh puts hoặc trong ký hiệu ()
puts "Xin chào"
puts("Xin chào")
Mỗi lệnh được viết trên một dòng
